Fiyatlarıyla el yakıcı acayip kehribar tespihler, 30 ila 70 bin lira ortada satılıyor. 99'luk tespihlere nazaran 33'lük tespihler elan baş döndürücü revaçta. Tespih yapılan boncukların ortak tanesinin fiyatı 2 bin lirayı buluyor. Ancak nihaî tutarları bu işten anlayanlar ve düzen bağı pazarlıklar belirliyor. Bursa'daki dükkânında 35 senedir tespih satan Süleyman Bozkurt'un koleksiyonunda rastgele ayrışık el inşası tespih bulunuyor. En ortak tomar arzu görenler ise acayip kehribar tespihler. Kehribarın en kocaman özelliği, stresi giderip ruhu dinlendirmesi. Ruh sağlığına güzel geldiğine inanılan "sıkma" ve "damla" kehribar tespihleri nice koca asırlardır elinden düşürmüyor.
Kıymetini bilmeyenler dedelerinden artan tespihleri elinden çıkarıyor
Osmanlı çağında de, çağımızda de kehribar tespihlerin kocaman arzu gördüğünü özetleyen Süleyman Bozkurt, "Elimde görmüş olduğunuz bu ürün, Osmanlı döneminden kalma 100-120 yıllık kehribar ortak tespih. Adı Osmanlı kehribar tespihi kendisine geçiyor. Bu tespihler bizlere mirasçılardan geliyor. Yani ferdin dedesinden kalmış. Tespihten anlamış olmayan eşhas bunları bizlere getirip satıyor. Biz de bunları alıp değerlendiriyoruz. Meraklılarını bulup emektar eserlerin namevcut olmasını önlemiş oluyoruz. Eskiden de bu işin meraklıları vardı, deminden de var" dedi.
İşçiliğine uyarınca fiyatı artıyor
Milyonlarca yılda oluşan kehribar tespihlerin giranbaha bulunduğunu kaydeden Süleyman Bozkurt, "İşçiliğine uyarınca fiyatı artıyor. Tespihi anlı şanlı adlı sanlı biri kullanınca da fiyatı artıyor. Bu elimdeki tespihin fiyatı ise 70 bin lira. Elimdeki ikinci tespih ise 60 yıllık. Fiyatı 30 bin lira. Bu ahacık fiyatı belirleyen ad müşteri ve satıcıdır. Bu işten gerçekten anlayan ahlaksız insanoğlu tutarları belirliyor'' niteleyerek konuştu.
Kehribar tespihlerin istihsal etabını da özetleyen Süleyman Bozkurt, "Çam ağacının reçinesi, binlerce yıl arazi altında kalmış şekilde fosilleşiyor. Daha sonraları parçalar fosilleştikten sonraları tornada tespihe yahut ayrıksı objeye dönüştürülüyor. Üretim evresi bu halde oluyor. Bu bin yıllık ortak kültür'' niteleyerek bilim verdi.
Yaralı ağacın reçinesi 30 milyon yılda fosilleşiyor
Kehribarın anne maddesi reçinedir. İki çeşidi bulunuyor. Damla kehribar (amber), şet kehribara da (bagalite amber) deniyor. Halk ortada ise en baş döndürücü beğenilen ifade acı kehribardır. Osmanlı şet kehribar, çeper kehribar kadar adları de var. Damla kehribar; kayın, ardıç ve çam kadar kocaman gövdeli ağaçların çıban aldığında veya kırıldığında kendini ıslah etmek düşüncesince salgıladığı sıvının, kısaca reçinenin toprağa karışması ile üstünden 25 -30 milyon yıl geçmesinden sonraları fosil olmasıdır. Bu fosil bulunan ahcar çağımızda topraktan, bataklıktan, denizden çıkarılıyor. Topraktan hafriyat yapılarak da kömür kadar çıkarılıyor. Ayrıca araştırma vurulup su basılarak çıkarılıyor.
İçinde böceğin fosilleştiği kehribarlara "damla" deniyor
Kehribarın hesabına yapışan ispati ve haşerat ağaç sakızı kabilinden hapsediliyor. Bu, kehribarların içerisindeki canlının taşlaşmasına ve ispati taşıllı inme kehribarın oluşmasına etmen oluyor. Fosilli kehribar elan makbul. Ayrıca kehribarın toprağa dökülmesi kararı nebat ve arazi karışımı ile arazi fosilli, varaka fosilli, kehribarlar da kurulma ediyor. Dünya üstünde inme kehribat Rusya, Litvanya, Ukrayna, Kaliningrad, Doğu Almanya, Baltık denizi kadar devletlerde çıkıyor. Mavi kehribar ise volkanik küller içerme ediyor.Ahmet Melih Şensöz