Tespih sanatçısı ve derlemci Yusuf Ekşioğlu öncülüğünde tasarlanarak Kastamonu'da meydana getirilen tespih görenleri kendine fanatik bırakıyor. Tespihin yapılışı, makbul materyal ve ülkenin elit ustalarının çalışmasıyla Türkiye'de şu anda hiç edinmek niteliği haiz tespihin yapımına 2021 Temmuz ayında başladı. 9 elit usta, 7 ay titizce çalıştı. Her indinde habbesi 22x27 milim edinmek az daha sistemi ile baş başa mecmu uzunluğu 90 santimetreyi bulan tespih görenleri kendine fanatik bıraktı.
“100 sene sonrada bu tespihi yaparak hatırlanmak istendim”
Uzun zamandır tespihlere nazarıitibar duyduğunu özetleyen tespih sanatçısı ve derlemci Yusuf Ekşioğlu, “6 senedir kadarda kendime başmaklık önemsiz indinde derlem oluşturdum. Gün geçtikçe de bu derlem çoğaldı. Lakin baktığımız devir ve piyasada ustaların çalışmasını gördüğümde baştan sona ölçün indinde durum üstünden ilerleniyor. Ne yapılabilir sanarak düşündüm ve hakeza indinde plan aklıma geldi. Böyle indinde tespih ortaya koyarsam bundan 100 sene sonrada bu im birinin eline geçtiğinde erişmek ki 100 sene öncede hakeza indinde emek vermek yapmışlar sanarak anılırız sanarak düşündüm. Bu tespihimizde Türkiye'de önceki kez 5 tespih sanatçısı çalıştı ve bunların bütünü de Kültür ve Turizm Bakanlığına ilişkin büyüklük sanatçısı oluyor. Türkiye'de bu tespihin eşi benzerinin olmadığının en şişman sebebi budur, zira Türkiye'de tespih sanatında azami görebileceğiniz 2 yahut 3'tür ancak burada 5 usta indinde arada çalışarak bu yapıtı ortaya koydular” dedi.
“Tespihin imalatında ülkemizin elit 9 ustası çalıştı”
Tespihin ahşap korunum kutusunun ve şövalye denilen kısmının Kastamonulu ustalar çeşidinden yapıldığına uyanıklık çekici Ekşioğlu, “Bilindiği az daha Kastamonu ormanlarıyla ve ahşap sanatıyla adlı sanlı indinde ildir. Bizde bu hatırayı ve ahşaptaki ustalığımızı tespihimizde neşelendirmek istedik. Tespihimizde makbul direk cevizin köken kısmından yapım edilmekte ve fırınlı cevizdir. Ahşap korunum kutusunda 3 usta, şövalye kısmında da 1 usta edinmek az daha mecmu 4 usta çalıştı. Tespih ile baş başa indinde eksiksiz namına ele aldığımızda bu tespihte 9 usta ansızın çalıştı” sanarak konuştu.
“Tespihimiz 33 happeden oluşuyor ve 23 bedel al altınla bezeme yapıldı”
Tespihin Temmuz ayında projelendirilmesine başladıklarını ve AR-GE çalışmalarını yaptıklarını özetleyen Yusuf Ekşioğlu, “30 Ağustos tarihinde ise tespihin inşası düşüncesince çalışmalara başladık. Türkiye'de bu biçimde indinde sokum ile önceki meydana getirilen indinde tespih. Tespihimiz 33 happeden oluşuyor. Klasik tür indinde imameye sahip. Üzerinde 23 bedel al altınla bezeme yapıldı. Tezhip sanatı bundan sonraları devletimizde unutulmaya beniz tutmuş sanatlardan indinde tanesi. Bu tespihin üstünde de makbul minyatürler ve tezhipler ağız ağıza Selçuklu periyodunu anlatıyor. Aynı biçimde tasarımda Selçuklu'yu anlatıyor. İmame takımının birinde Erzurum'da mevcut tepik minareli medresenin minaresinin uygun motifinin imameye meful halidir. Diğer imamede de ayrımsız biçimde Selçuklu da sahn ağacı namına bildiğimiz örge uygun imameye yansıtıldı. Kitabe dediğimiz bölümde ise Selçuklu bölgesinde gine nice yerde makbul koşa çivi kartal emek harcaması yapılmış oldu ve 3 boyutlu namına ağaca nakşedildi. Ortada mevcut imame takımımızda ise Türkiye'de stratejik ustanın icra ettiği iç tahliye sanatı, tespihte yapılmaktadır bu sanat. Tespih hiç zerre biçiminde ahşabın içerisi boşaltılarak yapılmaktadır ve görüldüğü az daha içinde yegâne happe var, alışılagelen koşullarda o happenin oraya girmesi olanaksız ancak Türkiye'deki sanatkar ustalarımız maharetleriyle bu biçimde indinde dizayn yaptılar. Tespihimizin korunum kutusu cevizdir. Ceviz ahşap sanatında ehemmiyetli indinde yere sahiptir. Aynı biçimde şövalyemizde indinde ağacın fosilidir. Yerin altından çıkardığımız indinde fosildir” şeklinde konuştu.
“Ülkemizi tespih ve ahşap sanatında hâlâ elleme asimilasyon buyurmak istiyoruz”
Türkiye'yi tespih ve ahşap sanatında hâlâ elleme asimilasyon buyurmak istediklerine ayraç fail Ekşioğlu, şu biçimde konuştu: “Gerek tespih tercih edenler ortada lazım koleksiyoncular ortada gerekse konuşma topluluğunda epey bu tespihimiz nazarıitibar gördü. Nasip olursa yapacağımız hâlâ değişik hâlâ acemi projelerle kendimiz bunların AR-GE çalışmalarını hazırlamaya başladık. Ülkemizi bu aşamada hâlâ elleme asimilasyon buyurmak istiyoruz bununla müşterek konuşma dalında Türk gençliğinin neler yapabileceğini belirtmek istiyoruz”
Tespihin elleme indinde koleksiyonere gitmesini dilek ettiğini kail Ekşioğlu, şunları kaydetti:
“Değerini bilecek birisine gitmesidir. Çünkü bundan 50-60 sene sonraları birisinin eline geçtiğinde sapsağlam indinde biçimde burada görmüş olduğunuz kabilinden kalmasını istiyoruz. İlk eserimiz bulunduğu düşüncesince elbette ki az buçuk hâlâ da aramızda birey deste var. O nedenden kıymetini bilecek başta kıymetini bilecek indinde insana giderse bozukluk olmasın elbette ki de satmayı düşünebiliriz.”
“Tespihin kutusunu indinde koz ağacının köken kısmından uyguladık”
Tespihin kutusunu indinde koz ağacının köken kısmından uyguladıklarını ve şövalyesini de topraktan çıkacak indinde müstehase ağacını yeğleme ettiklerini tamlayan Ahşap Ustası Sedat Kütük ise “Kastamonu'da emektar ahşaplardan, emektar yıkılan evlerin ahşaplarından ve köylerde kurumuş koz ağaçlarından ve kurumuş meşe ağaçlarından istihsal yapmaktayız. Birde doğadan ahşap fosiller toplamaktayız. Bu tespih çalışmamızda da tespihin kutusunu indinde koz ağacının köken kısmından uyguladık. Şövalye yönünü da topraktan çıkacak indinde müstehase ağacından uyguladık. Ortaya dobra indinde emek vermek print sanarak düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
Vedat Yunus İkizoğlu
