Ankara
Sovyetler Birliği'nin 4 Ekim 1957'de geçmiş bireşimli uyduyu uzaya fırlatmasının anısına Birleşmiş Milletler (BM) kararıyla rastgele sene 4-10 Ekim'de kutlanan "Dünya Uzay Haftası"nın bu yılki teması, "Uzayda Kadınlar" kendisine belirlendi.
Uluslararası maşer böylelikle hem hanımefendilerin feza bilimine katkısına ilgi çekmeyi bununla birlikte bu bölgede çalışkanlık yayınlayan hanımefendilerin sayısını artırmayı hedefliyor.
Birleşmiş Milletler (BM) Uzay İşleri Ofisinin verilerine göre, evren genelinde astronotların yüzdelik 11’ini, feza iş gücünün ise kestirmece yüzdelik 20’sini hanımlar oluşturuyor.
Bilim, teknoloji, mühendislik ve hesap dalında düzentileme yürüteç araştırmacıların da kestirmece yüzdelik 30’u kadın.
ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA) verilerine layıkıyla de Mart 2020 bakımından uzaya çıkan 566 bireyin sadece 65’i kadın.
Çukurova Üniversitesi Uzay Bilimleri ve Güneş Enerjisi Merkezi (UZAYMER) Müdürü Prof. Dr. Aysun Akyüz ve Erciyes Üniversitesi Uydu ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı Başkanı Dr. Öğretim Üyesi İnci Akkaya Oralhan, feza çalışmalarının önemini, sonuç zamanlarda arsıulusal erkek oyuncular ortada gayret ele geçiren feza yarışını, feza turizmini ve hanımefendilerin bu alandaki yerini AA muhabirine değerlendirdi.
"Kadının feza araştırmalarında toprak alması ayrımcılıktan ırak bakış açısıyla mümkün"
Akyüz, ABD’nin feza araştırmalarında Çin ile iş birliğini yasaklamasının ve bu ülkeyi Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) engelleme etmemesinin, Çin’in bu alandaki çalışmalarına ivme katığını anlatım etti.
Bu gelişmelere karşın uzaya gitmenin zorluğuna dikkati çekici Akyüz, "Bu, feza yarışında yalan sahibi sıfır devletlerin bayağı vatandaşları düşüncesince rastgele devir fiyatlı olacak." dedi.
Akyüz, "Gelişen ve mütebeddil toplumlarda değişik kalan sayıda kadının rastgele bölgede bulunduğu kabil feza araştırmalarında da toprak almasının fakat verilecek planlı, şümullü birlikte yetişek ve rastgele çeşitli ayrımcılıktan ırak birlikte bakış açısıyla olanaklı olacağını düşünüyorum." diyerek konuştu.
Halihazırda biraz ve “çok zengin” insanların uzaya gezinsel seferler gerçekleştirebildiğini kail Akyüz, feza turizmine ağır bütçeler ayrıldığını ve bu alanın 2050 yılına derece çabuk birlikte hareket göstereceğine ayraç etti.
"Çalışmalara taraf sağlayan kadın bilgi insanı sayısı artıyor"
Uzay çalışmalarının önemini derk etmek düşüncesince bu çalışmaların illet yapıldığının anlaşılması icap ettiğini vurgulayan Oralhan da yevmiye yaşamı kolaylaştıran bir çok değişen teknolojinin uzaydan elde edilmiş bilgiler ışığında geliştirildiğini belirtti.
Oralhan, feza araştırmalarının gezegenin dirlik karşıya kalabileceği tehlikelerin önlenmesi, enformasyon araçlarının şimdi çabuk ve çalışan halde kullanılması ve teknolojik ilerlemenin sağlanmasına misyon ettiğini dile getirdi.
Birçoğu fiziki kendisine uzaya seyahat yapmasa da gök bilimsel uyduların geliştirilmesine ve feza biliminin ilerlemesine sunmuş bulunduğu yardım ile hanımefendilerin sektördeki yerini aldığını özetleyen Oralhan, "Yüzde kendisine daha ehliyetli çoğunluğa ulaşmamış olsak da bu cins çalışmalara taraf sağlayan kadın bilgi insanı sayısı rastgele güzeşte gündüz artmaktadır. Elbette ki rastgele bölgede bulunduğu kabil insanın bulunduğu rastgele yerde ve feza yolculuklarında da hanımlar yerini almıştır ve almaya bitmeme edecektir." ifadelerini kullandı.
Gelecekte toy erke kaynaklarına mahsus ihtiyacın artacağını vurgulayan Oralhan, bu durumun “uzay madenciliği” adı altında toy incelemelerin yürütülmesine kere açtığına ayraç etti.
Tüm bu çalışmaların uzayda arsıulusal barışçıl birlikte iş birliğini de birlikte getireceğine dikkati çekici Oralhan, kurulur bulunan feza düzenini sürdürülebilir kılacak ilkelerin BM anlaşmalarına ilgili “Uzay Hukuku” ile belirlendiğini aktardı.
Oralhan, bu janr çalışmaların maliyeti delik önüne alındığında, Çin kabil hesaplı anlamda çelimli ülkelerin, bu bölgede kılavuz gemisi adımlar atmasının muhtemel birlikte gidiş bulunduğunu söyledi.
Teknolojik gelişmelere koşut kendisine feza seyahatinin maliyetinin düşeceğini kail Oralhan, şunları kaydetti:
“Ayrıca feza uçuşları düşüncesince güncel halde belli fiziki testleri ve pervaz evveliyat eğitimleri devredilmek gerekmektedir. Fakat ötede bu fiziki testlere ve yeterliliklere lazım kalmadan, insanlı yolculuklara şimdi uyumlu, yerçekimsiz ortamı şimdi kullanılabilir bir duruma getirebilen feza araçları geliştirilebilir. Herkesin uzaya gidebileceği birlikte doğacak olanaklı gücün ne derece benzeyen sorusuna karşılık hasretmek uzaya gitmekten şimdi da zor.”
"Uzaydaki kadınlar"
16 Haziran 1963’te “Vostok 6” ile gerçekleştirdiği pervaz ile Rus mekân adamı Valentina Tereshkova, hanımefendilerin feza serüvenini başlatmış oldu. Tereshkova kestirmece 70 saatlik yolculuğunda dünyanın çevresinde 48 dolaşma attı.
Sally Ride da “STS-7” mekiği ile 1983 yılının haziran ayında uzaya çıkan geçmiş Amerikalı kadın olma unvanını kazandı.
