Yargıtay'dan flaş iş arama izni kararı

Yıllardır çalışmış yer aldığı şirketten Toplu İş Sözleşmesinin (TİS) 13/A-1. maddesi uyarınca emekliye ayrılmasının kararlaştırılan iştirakçi soluğu mahkemede aldı. 22 haftalık suç duyurusu öneli kullanabileceğinin bildirildiğini tamlayan savlayıcı işçi, suç duyurusu öneli içerisinde işverenin gelişigüzel çağ günde 4 sayaç iş arama izni özgülemek zorunda bulunduğunun düzenlendiği, iş arama izni kullandırılmayıp çalıştırılan ve çalışarak işine sonuç verildiği düşüncesince arama izinlerine müteallik ücretin yüzdelik 100 bindirimli namına ödenmesi icap ettiğini ati sürerek iş arama izni alacağının faiziyle davalıdan tahsilini istem etti. Davalı iddiaları reddetti.

İş Mahkemesi, davacının uzman kabilinden hesaplanan iş arama izni alacağına adalet kazanılmış yer aldığı nedeni öne sürülerek davanın kabulüne karar verdi. Davalı şeriklik kabilinden temyiz edilen karar Yargıtay 22. Hukuk Dairesi'nce bozuldu. Yeniden meydana getirilen yargılamada İş Mahkemesi, iş arama izninde iştirakçi çalıştırılır ise çalışmış yer aldığı sürenin tutarının bindirimli ödeneceğinin düzenlendiği, bindirimli sevap ödendiğinin ise mahkemeli çalıştıran kabilinden ispatlanamadığı nedeni öne sürülerek taannüt kararı verdi. Direnme kararı da mahkemeli avukatı kabilinden temyiz edilince devreye Yargıtay Hukuk Genel Kurulu girdi.

Genel kuruldan milyonlarca hususi kesim çalışanına muştu niteliğinden birlikte karar çıktı. 4857 mahdut İş Kanunu'nun (4857 s. Kanun/İK. ) işçiye tebligat süresi zarfında iş arama imkânının tanındığı 27. Maddesindeki, ‘Bildirim süreleri zarfında işveren, işçiye toy birlikte iş bulması düşüncesince mukteza bulunan iş arama iznini iş saatlerin zarfında ve sevap kesintisi yapmadan vermeye mecburdur. İşveren toy iş arama iznini vermez yahut az kullandırırsa o süreye müteallik sevap işçiye ödenir.

İşveren, iş arama izni sırasında işçiyi çalıştırır ise işçinin müsaade kullanarak birlikte düzentileme karşılığı yapılmaksızın alacağı tutara ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzdelik beniz bindirimli öder' ifadesi hatırlatıldı.

Yargıtay kararında, “İşçinin talebi yapılmaksızın çalıştıran iş arama izni özgülemek ve kullandırmak zorundadır. Bu namus borcu şahsen kanundan kaynaklanmakta olup işçinin işverenden iş arama müsaade isteğinde bulunması gerekmediği kabil müsaade istenmesi hâlinde de işverenin onama yazar etmeme yetkisi bulunmamaktadır. Davacıya 55 yaşını doldurduğundan TİS hükümlerine üzerine emekliye ayrılmasının kararlaştırıldığı, 22 haftalık suç duyurusu önelinin bulunduğu, iş arama iznini şişko ve ya bölümsel namına ne tarihler ortada kullanabileceği de belirtilerek alternatifli halde kullanmasının belkili bulunduğunun bildirildiği ortadadır.

Bildirimde başkaca şişko kullanmadığı taktirde günde 4 sayaç çalışacağının belirtildiği, davacının da iş sözleşmesinin feshinin yasaya, ofis uygulamasına karşıt yer aldığı ve şişko izinle ilişik kayıtlı ve ya namzet birlikte talebinin bulunmadığını belirterek itirazda bulunduğu, iş arama izninin kullanılması gerektiğine müteallik anımsatma gayeli meydana getirilen ikinci ihtara müteveccih namına da henüz eski kayıtlı itirazını tekrarladığını, dağıtılma işleminin türel namına makbul olmadığını ati sürdüğü anlaşılmıştır.

Davacının iş arama iznini kullanmadığı suç duyurusu boyunca mahkemeli işyerinde mükemmel çağ gayret ile çalışmış yer aldığı ise sabittir. Gerçekten de İş Kanunundaki mir hükme üzerine iş arama izninden faydalanma işçinin arzusu koşuluna müteallik tutulmamıştır. Talep bulunmasa da işçiye iş arama izni verilmesi mecburi olup çalıştıran bu mevzuda birlikte damıtma hakkına eş değildir. Somut vakada yer aldığı kabil mahkemeli çalıştıran kabilinden iş arama izninin kullanılması düşüncesince meydana getirilen bildirimler de işvereni bu yükümlülükten kurtarmaz. İşverenin müsaade verildiğini belirttiği çağ ve saatlerde çalışılmak istenmesi muhik işçiye iş verilmemesi gerekir.

Ayrıca savlayıcı iştirakçi bildirimlere meydana getirdiği itirazında feshin yasaya ve ofis uygulamasına karşıt bulunduğunu belirtmiş olup iş arama iznini gitmek istemediği anlamında birlikte bildirme yahut birlikte itiraz ati sürmemiştir. Bu sebeple iznin kullandırılması gerekirken çalıştırılan davacıya müsaade kullanmaksızın alacağı tutara ekleyerek çalıştırıldığı sürenin tutarı de yüzdelik beniz bindirimli ödenmelidir.

Bu sebeple emredici organizasyon gereği iznin kullandırılmasının mecburi bulunduğunun kabulü ile alacağın buyruk dibine katılması icap ettiğini karara bağlayan taannüt sonucunda birlikte isabetsizlik bulunmamaktadır. Hukuk Genel Kurulunda meydana getirilen görüşmeler sırasında, mahkemeli işverenin meydana getirdiği hatırlatmalarla yükümlülüğünü namına getirdiği, davacının başıboş iradesiyle müsaade hakkını kullanmama anlamında tercihte bulunmuş yer aldığı bundan dolayı kesme kararının muhik yer aldığı görüşü ati sürülmüş ise de, bu düşünce Kurul çoğunluğunca onama edilmemiştir. O hâlde mahkemece yukarıda açılanan hususlara değinilerek maruz taannüt kararı kökler ve yasaya akıllıca olup, yerindedir” denildi.

İLGİLİ HABER

Yargıtay'dan bedel aşkın gayret kararı